Yurtdışı Müteahhitlikte Hedef: Türk İşgücü İstihdamını 100 Binin Üzerine Çıkarmak

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Genel Merkezinde 14 Aralık 2018 tarihinde düzenlenen “Yurt dışı Müteahhitlik Hizmetlerinde Türk İş gücü İstihdamı” konulu panele, ilgili üç kamu kurumu olan İŞKUR, SGK, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının genel müdürleri, bürokratları ve yurt dışında faaliyet gösteren inşaat firmalarından temsilciler katıldı.

Türk işgücü sayısı 35 binlere kadar geriledi

Panelin açılışında konuşan TMB Yönetim Kurulu Üyesi Kartal Usluel, Türk müteahhitlerinin 1990’lı yıllarda yıllık 2 milyar ABD Doları tutarındaki yurt dışı projeleri kapsamında 100 binin üzerinde Türk işçisi istihdam ettiklerini belirtirken, son dönemde yılda 20-30 milyar ABD Doları düzeylerine çıkan yurt dışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında istihdam edilen Türk iş gücü sayısının ise 35 binlere kadar gerilediğine işaret etti. Usluel, “Bizlerin ilk tercihi her zaman Türk işçisi ile çalışmak yönünde olmasına karşın uygulamada bir şeylerin yanlış gittiği aşikar… Firmalarımız artık ağırlıklı olarak Uzak-Doğulu veya Afrikalı işgücü istihdam ediyorlar. İstihdamı teşvik düzenlemelerinde bugüne kadar yurt dışı istihdamın hak ettiği ilgiyi, desteği alamadığını görüyoruz. Ülkemizin istihdamı artırmaya en çok ihtiyaç duyduğu dönemlerden birini yaşarken yurt dışında azalan Türk iş gücü istihdamını arttıracak önlemlerin bir an önce hayata geçirilmesi çok önemli ” diye konuştu.

Yurtdışı için prime esas kazanç üst sınırı düşürülsün

Usluel konuşmasında, yurt dışında istihdam edilen Türk iş gücü için hem gidilen ülkede hem de Türkiye’de sigorta primi ödenmekte olduğuna işaret ederek, sigortalıların prime esas kazanç üst sınırının en azından belli bir süre için düşürülmesini talep etti.

İşçi-İşveren uyuşmazlıklarına çözüm bulunmalı

Yurtdışında istihdamın arttırılmasında en büyük engelin işçi-işveren uyuşmazlıkları olduğunu vurgulayan Usluel, şöyle devam etti: “Diğer yandan son dönemde yurtdışından dönen işçilerin bazı avukatlık büroları tarafından havaalanında karşılanarak işveren aleyhine büyük davaların açıldığını görüyoruz. Türkiye ile çalışılan ülke arasındaki farklı uygulamaların suistimal edildiği bu davalarda kazanılan çok yüksek miktardaki tazminatların da işçilerin eline geçmeden büyük kısmının bu büroların gelir hanesine yazıldığı biliniyor. İstihdamın artırılabilmesi için mutlaka öncelikle yabancı ülkelerde istihdam edilen Türk işgücünün farklı statü ve şartları dikkate alınarak çalışma mevzuatında düzenlemeler yapılmalı, içtihat oluşturulmalıdır.”

Bu yıl içerisinde işçi-işveren uyuşmazlıklarına dönük olarak Ekonomi, Maliye, Adalet, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları ile ortak çalışma ile bir kanun teklifi hazırladıklarını ancak erkene alınan Genel Seçimler nedeniyle TBMM’ne sunulamadığını kaydeden Usluel, teklifin yasalaşmasını son derece önemsediklerini sözlerine ekledi. Etkinliğin açılışında Usluel’in ardından SGK Sigorta Primleri Genel Müdürü Savaş Alıç, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder ve İŞKUR Genel Müdürü Cafer Uzunkaya birer konuşma yaparak mevzuat ve uygulamadaki son durum hakkında katılımcılara bilgi verdi.

İŞKUR Genel Müdürü Cafer Uzunkaya, kurumun son dönemde istihdamı artırmaya yönelik teşvikleri hakkında katılımcılara bilgi verirken, çalışmaları daha ileriye taşımayı hedeflediklerini de vurguladı. Yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin ülkemizin yurt dışında işveren olarak göç verdiği ve temsil edildiği en büyük sektör olduğuna işaret eden Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürü Nurcan Önder de dünyada aranan bir marka haline gelmiş olan Türk müteahhitlerinin çoğunun yurt dışında genellikle Türk işçileri istihdam ettiğini belirtti.

SGK Sigorta Primleri Genel Müdürü Savaş Alıç ise son olarak vergi ve SGK borç yapılandırmasına başvuran ancak taksitlerini ödemeyenlere bir şans daha verildiğini kaydetti. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda geçtiğimiz günlerde bir önerge ile 7143 sayılı Yapılandırma Yasası’na madde eklendiğini hatırlatan Alıç, düzenlemenin önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurul’da kabul edilmesini beklediklerini söyledi.

Sektörden istihdamı arttırıcı 5 maddelik öneri

Ardından TMB Danışmanı Prof. Dr. Cem Kılıç tarafından yönetilen ve kamu kurumları ile firmalardan temsilcilerin katıldığı bir panel ile yurt dışında Türk iş gücü istihdamının önündeki sorunlar ve çözüm önerileri tüm boyutlarıyla ele alındı. Panelde, yurtdışında Türk işgücü istihdamının artırılması için sektör temsilcileri tarafından ortaya konan öneriler 5 konuda yoğunlaştı:

* Çalışma mevzuatında yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin kendine özgü şartları ve özellikleri dikkate alınarak bir düzenleme yapılması, İş-Kur tip sözleşmelerinde iyileştirmeler yapılması, * İşçi-işveren uyuşmazlıklarındaki belirsizliklere açıklık getirecek yasal bir düzenleme yapılması, * Sigorta prim yüklerinin düşürülmesi, * Hem gidilen ülke hem Türkiye’deki yükümlülüklerde ortaya çıkan mükerrerliğin giderilmesi, * İŞKUR uygulamalarının basitleştirilmesi ve işlemlerin elektronik ortamda yapılması.