Doğru Soğuk Su Üretici Grup – Chiller Cihaz Seçimi Nasıl Yapılmalıdır?

Soğuk su üretici grup (Chiller) alım süreci eğer konu ile ilgili tecrübeniz yok ise epey karmaşıktır. Görüştüğünüz firmaların teknik bilgi yetersizliği, yanlış bilgilendirme vs. nedenlerden dolayı ihtiyacınız olmayan, yanlış bir ürün alabilirsiniz. Erbay Soğutma Teknik Müdürü Erhan Kakı ve Satış Sorumlusu İsmail Dağdaş soğuk su üretici grup (Chiller) alımında dikkat edilmesi gerekenleri yazdılar.

“İHTİYAÇLARI DOĞRU TESPİT ETMEK ÖNEMLİDİR”

Tesisin ihtiyaç duyduğu soğutma kapasitesinin doğru tayin edilmesine ve gelecek yatırım planları dikkate alınarak seçim yapılması önemlidir. Düşük kapasitedeki cihazlar sistemin ihtiyacına cevap veremeyeceği için üretim kaybına ve cihazın sürekli tam yükte çalışması dolayısıyla ömür kaybına  sebep olacaktır. Gereğinden yüksek kapasitedeki cihazlar ise gereksiz şekilde yüksek ilk yatırım maliyeti, yüksek enerji sarfiyatı ile cihazın gereğinden fazla şekilde dur/kalk yapması ile ömür kaybına sebep olacaktır.

“SOĞUTMA İHTİYACI VE DIŞ ORTAM KOŞULLARINA GÖRE ÜRÜN AİLESİ BELİRLENMELİDİR”

Prosesin; soğutma ihtiyacına, günlük ve yıllık devrede olma süresi ve cihazın bulunduğu dış ortamın atmosferik şartları göz önüne alınarak ürün seçimi yapılmalıdır. Örneğin iklim koşulları uygun ise yıl boyunca çalışan tesislerde doğal soğutma entegreli (free cooling) ürünlerin seçilmesi durumunda yıl içinde uzun sürelerde kompresörler devrede olmaksızın gerekli soğutma ihtiyacı karşılanabilir ve bu şekilde çok ciddi enerji tasarrufu sağlanır. Ya da uygun ortamdaki tesisler için adyabatik soğutma entegreli ürünler tercih edilecek ciddi enerji tasarrufu sağlanabilir ve ilk yatırım maliyeti düşürülebilir.

“CİHAZINIZIN VERİMLİLİĞİ ULUSLARARASI STANDARTLARDA OLMALI”

Cihazın enerji verimliliği, cihaz seçimi yaparken en önemli kriterlerden biridir. Ancak bu incelemeyi yaparken, mukayese edilecek cihazların çalışma su rejimleri ile cihazların çalışacağı ortam sıcaklıklarının aynı değerde olması gerekir. Enerji verimliliği mukayesesi için bir soğutma grubunda elde edilen soğutma kapasitesinin (kW), cihazın tükettiği toplam elektrik enerjisine (kW) oranı olan EER (Energy Efficiency Ratio/Enerji Verimlilik Oranı) değeri ile  veya bir sezon boyunca elde edilen soğutma kapasitesinin (kW) aynı sezonda soğutma grubunun tükettiği toplam elektrik enerjisine (kW) oranı olan ESEER (European Seasonal Energy Efficiency Ratio/Avrupa Mevsimsel Enerji Verimlilik Oranı) kullanılabilir.

“BU DEĞERLERİN YÜKSEK OLMASI, CİHAZ VERİMİNİN YÜKSEK OLDUĞU MANASINDADIR”

Tesisin çalışma durumu ve ihtiyaçları göz önüne alınmalıdır. Örneğin tesiste belli zamanlarda soğuma kapasite ihtiyacı düşüyor ise çoklu kompresörlü veya kapasite kontrollü kompresörlü cihaz seçimi yapılmalıdır. Kondenser seçimine dikkat edilmelidir. Hava soğutmalı kondenser ve su soğutmalı kondenser avanataj / dezavantajları iyice analiz edilmelidir. Cihazın çalışacağı ortam şartları önemli bir etkendir. Cihazın bulunduğu atmosferik ortamda, kondenser lamellerine zarar verebilecek kimyasallar mevcut ise epoksi kaplı lamelli veya komple epoksi kaplamalı kondenserli gruplar tercih edilmelidir.

Cihazda kullanılan evaporatörün özellikle Shell and Tube tip olmasına dikkat edilmelidir. Plakalı tip evaporatörler, kullanılan su kalitesine bağlı olarak kısa süre içinde kirlenip kapasite kaybına ve daha sonra donma riski ile tüm sistemin zarar görmesine sebep olabilir.

Cihazın BMS’e (Building Management System/Bina Yönetim Sistemi) bağlanabilir alt yapıda olması,  uzaktan izleme ve kontrole imkan vermesine dikkat edilmelidir. Tesis ihtiyaçlarına göre uygun ise entegre hidronik kitli (built-in buffer tank ve pompalı) cihazların tercih edilmesi faydalıdır. Bu ürünler tesiste daha az yer kaplar ve toplam maliyet açısından daha avantajlıdır.

Cihazın ISO9001:2015 kalite sisteminin uygulayan bir üretici tarafından üretilmiş ve ürünün Makine Direktifi, Alçak gerilim Direktifi, Elektro Manyetik Uyumluluk Direktifi ve Basınçlı Kaplar Direktifine uygunluğunun belgelendirilmiş  olduğuna dikkat edilmelidir. Satış sonrası hizmetlerin detayları da bu esnada konuşulmalı; bakım detayları, maliyetleri konusunda bilgilendirilmelidir.